Πηγές χρηματοδότησης της τοπικής αυτοδιοίκησης

Ποια είναι η συνεισφορά των σύγχρονων τοπικών αρχών στην τοπική οικονομική ανάπτυξη; Πώς μπορούν οι δήμοι να δημιουργήσουν το κατάλληλο πλαίσιο για μια πιο αποτελεσματική προώθηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και αναπτυξιακών δυνατοτήτων του δήμου τους; Τα ζητήματα αυτά συζητήθηκαν στο διαδικτυακό πάνελ με τίτλο «Οι Δήμοι σε θέση ευθύνης - Πηγές χρηματοδότησης της τοπικής αυτοδιοίκησης και δημιουργία υπεραξίας» που συνδιοργάνωσαν η ΕΓΣ και το Ίδρυμα Hanns-Seidel.

Οι δήμοι στην Ελλάδα και στη Γερμανία δεν διαφοροποιούνται μόνο στις δομές και στην κατανομή των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων τους, αλλά επιπλέον και όσον αφορά τον τρόπο και την προέλευση της χρηματοδότησής τους. Τις βασικές αυτές διαφοροποιήσεις ανέλυσε κ. Νικόλαος Κομνηνός-Χλέπας, Καθηγητής Περιφερειακής Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.  Ενώ οι γερμανικοί δήμοι αντλούν σε μεγάλο βαθμό τα έσοδά τους από τους δημοτικούς φόρους και τα δημοτικά τέλη, τα οποία εξαρτώνται και από τον αριθμό των επιχειρήσεων στον εκάστοτε δήμο, οι δήμοι στην Ελλάδα χρηματοδοτούνται μέσω της κατανομής κρατικών πόρων για την εκτέλεση δημοτικών έργων και εργασιών. Ο Έλληνας ειδικός στάθηκε στην  αυτονομία της τοπικής αυτοδιοίκησης στη Γερμανία που της δίνει τη δυνατότητα για μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την  προσέλκυση επενδύσεων σε αντίθεση με την ελληνική περίπτωση όπου επικρατεί ένα πολύ συγκεντρωτικό πλαίσιο.

Η ύπαρξη υποχρεωτικών αλλά και εθελούσιων αρμοδιοτήτων σε συνδυασμό με τις φορολογικές εξουσίες και τις αυξημένες δυνατότητες άντλησης πόρων δίνουν μεγάλη ευχέρεια κινήσεων στους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης στη Γερμανία. Όπως επισημάνθηκε από τον Hans-Peter Mayer, μέλος του Προεδρείου και Οικονομικό Διευθυντή της  Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Βαυαρίας, το πλαίσιο αυτό δίνει τη δυνατότητα για την προσέλκυση επενδύσεων αλλά και τη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος για την προώθηση της επιχειρηματικότητας. Οι βιώσιμοι πόροι αφενός δίνουν τη δίνουν τη δυνατότητα στην τοπική αυτοδιοίκηση να χαράσσει στρατηγική και να θέτει  ξεκάθαρους στόχους για επενδύσεις αφετέρου περιορίζεται η ανάγκη/ δανειοδότησης για την υλοποίησή τους. Οι αυξημένοι πόροι από το φόρο επιτηδεύματος  και το φόρο ακινήτων σε συνδυασμό με τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης για τις επιχορηγήσεις από το εκάστοτε κρατίδιο δημιουργούν ένα πολύ ευοίωνο πλαίσιο.

Στην τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, αντιθέτως,  ο μη ξεκάθαρος διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων και πολλές φορές η αλληλοκάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ του πρώτου και δεύτερου βαθμού αυτοδιοίκησης αλλά και κεντρικής διοίκησης οδηγεί σε δομικά προβλήματα. Όπως τόνισε ο Ιωάννης Μουράτογλου, Πρόεδρος Επιτροπής ΚΕΔΕ Οικονομικών των ΟΤΑ το παρόν κανονιστικό πλαίσιο οδηγεί σε μεγάλο συγκεντρωτισμό και γραφειοκρατία. Παρά τα προβλήματα υποχρηματοδότησης έπειτα από τη δεκαετή δημοσιονομική και οικονομική  κρίση στην Ελλάδα η πιο συνετή διαχείριση από πλευράς τοπικής αυτοδιοίκησης  περιόρισε το δανεισμό και πολλοί δήμοι είναι πλέον πλεονασματικοί. Ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ επεσήμανε την ανάγκη για αυτενέργεια στις επενδυτικές δραστηριότητες των ίδιων των δήμων  ώστε να απεξαρτηθούν από την κρατική χρηματοδότηση και να μπορούν να ορίζουν τα του τόπου της για την προσέλκυση επενδυτικών σχεδίων.

Η επάρκεια οικονομικών πόρων, ο εξορθολογισμός των αρμοδιοτήτων αλλά και η ορθή διαχείριση των πόρων μπορεί να οδηγήσει σε μια αξιόλογη και βιώσιμη τοπική ανάπτυξη όπου οι τοπικές κοινωνίες θα έχουν άμεση ωφέλεια ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή. Οι πολίτες θα έχουν κίνητρα να συμμετέχουν ακόμα πιο ενεργά στα κοινά του τόπου τους,  Η Ελληνογερμανική Συνέλευση θα συνεχίσει να στηρίζει το διάλογο των τοπικών αυτοδιοικήσεων Ελλάδας και Γερμανίας στην εύρεση  επωφελών λύσεων για  την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των οικονομικών πόρων.

  Facebook Post